Δίαιτες πολύ χαμηλής θερμιδικής αξίας και Ιατρική
Γιατροί πολλών ειδικοτήτων που ασχολούνται με την απώλεια βάρους και την παχυσαρκία ενθαρρύνουν τους ασθενείς τους προς τη λύση μιας δίαιτας πολύ χαμηλής θερμιδικής αξίας. Ο δρ Hilary Jones, ο έγκριτος γιατρός που εμφανίζεται σε γνωστή τηλεοπτική εκπομπή της Μεγάλης Βρετανίας, έχει μιλήσει συχνά για τα πλεονεκτήματα μιας δίαιτας VLCD. Αυτές οι δίαιτες επιλέγονται από γιατρούς για περισσότερα από 50 χρόνια και θεωρούνται ότι είναι ένας ασφαλής και αποτελεσματικός τρόπος απώλειας βάρους. Αν σκέφτεστε τη λύση μιας τέτοιας δίαιτας, ενδείκνυται να το συζητήσετε πρώτα με τον γιατρό σας. Υπάρχουν κάποιες περιπτώσεις για τις οποίες αυτού του είδους οι δίαιτες δεν είναι κατάλληλες, όπως λόγου χάρη οι έγκυες, γυναίκες που θηλάζουν ή παιδιά κάτω των 16 ετών.
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΙΑΣ (Πρόεδρος Ευθύμιος Καπάνταης , Ιατρός Παθολόγος Διαβητολόγος )
Είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο σήμερα ότι ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 και η παχυσαρκία είναι οι μεταβολικές νόσοι με τη μεγαλύτερη αυξητική τάση στη συχνότητα εμφάνισής τους τόσο σε αναπτυγμένες όσο και σε αναπτυσσόμενες κοινωνίες. Αν μάλιστα αναλογιστούμε ότι η συχνότητα αλλά και ο βαθμός της παχυσαρκίας αυξάνεται με ταχύτατο ρυθμό, τότε θα πρέπει να αναμένεται έκρηξη στον αριθμό ατόμων με διαβήτη στα επόμενα χρόνια, αφού η ύπαρξη παχυσαρκίας σχετίζεται με την εμφάνιση σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Η κλινική εμπειρία αλλά και μελέτες επιβεβαιώνουν ότι η συντριπτική πλειοψηφία των διαβητικών τύπου 2, έχει σωματικό βάρος παραπάνω από το κανονικό.
Μάλιστα σε μία μελέτη φάνηκε ότι σε νεοδιαγνωσθέντες παχύσαρκους διαβητικούς τύπου 2, όσο αύξαναν την απώλειας βάρους που επετύγχαναν τόσο αύξαναν το προσδόκιμο επιβίωσης από τη στιγμή της διάγνωσης. Η συνήθης σήμερα αντίληψη ότι αυτά τα οφέλη στη γλυκαιμία αφορούν νεοδιαγνωσθέντες ή διαβητικούς τύπου 2 με ήπια αγωγή με δισκία ή με μικρή διάρκεια διαβήτη, καταρρίφθηκε σε σχετικά πρόσφατη μελέτη του 2008 στο Diabetologia, όπου ινσουλινοθεραπευόμενοι διαβητικοί με μέσο όρο 8 έτη διαβήτη και μέση δόση 94 μονάδες ινσουλίνης, τέθηκαν σε δίαιτα πολύ χαμηλών θερμίδων και μετά απώλεια 20% περίπου του αρχικού σωματικού βάρους, είχαν σημαντικά χαμηλότερη γλυκαιμία.
Η απώλεια βάρους με ολιγοθερμιδική διατροφή δεν έχει μόνο ευνοϊκά αποτελέσματα στα επίπεδα γλυκόζης του αίματος, αλλά και σε πολλές άλλες κλασσικές μεταβολικές παραμέτρους κινδύνου εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου. Έτσι, σήμερα είναι κοινή γνώση πλέον ότι η ολική χοληστερόλη, κυρίως τα τριγλυκερίδια, αλλά και η LDL-χοληστερόλη μειώνονται σημαντικά, σε αντίθεση με την ΗDL-χοληστερόλη που αυξάνεται, σε διαβητικά τύπου 2 άτομα, μετά δίαιτα απώλειας βάρους. Η αρτηριακή πίεση και η συστολική και κυρίως η διαστολική πίεση μειώνονται σημαντικά, το ουρικό οξύ αίματος αποκτά χαμηλότερα επίπεδα και συγχρόνως βελτιώνονται τα επίπεδα των θρομβογόνων παραγόντων του αίματος.
Επίσης, η χαμηλής δραστηριότητας φλεγμονή που χαρακτηρίζει την παχυσαρκία και το διαβήτη τύπου 2 υφίεται, όπως και νεότεροι παράγοντες κινδύνου και ορμόνες, όπως πχ η αντιπονεκτίνη, βελτιώνονται σημαντικά.
Όλα τα προαναφερθέντα οδηγούν σε αυξημένη ποιότητα αλλά και ποσότητα ζωής. Τα άμεσα και τα απώτερα οφέλη από τη μείωση της προσλαμβανόμενης ενέργειας και από αυτήν προκαλούμενη απώλεια βάρους σε παχύσαρκους διαβητικούς τύπου 2, είναι σημαντικά. Η σημαντικότητα της εκούσιας απώλειας βάρους παχύσαρκων διαβητικών τύπου 2, αποδεικνύεται από τη μείωση της ολικής θνητότητας και της θνητότητας από καρδιαγγειακά αίτια και από αίτια σχετιζόμενα με το διαβήτη .
Συγγραφέας: Ευθύμιος Καπάνταης, Παθολόγος-Διαβητολόγος 26/10/19
Σε μια πρόσφατη μελέτη-ορόσημο με την ονομασία DiRECT, η οποία κόστισε 2,6 εκατομμύρια λίρες που διέθεσε η φιλανθρωπική οργάνωση κατά του διαβήτη Diabetes UK, επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Γλασκόβης και του Νιουκάστλ καταδεικνύουν ότι όταν χρησιμοποιούνται υποκατάστατα του συνόλου του διαιτολογίου (TDR) βάσει μιας φόρμουλας, όπως είναι το πρόγραμμα πολύ χαμηλής θερμιδικής αξίας (VLCD), μπορεί να θέσει τον διαβήτη τύπου 2 σε ύφεση.
Σε 12 μήνες παρατηρήθηκε ύφεση του διαβήτη στο 73% των ασθενών που κατάφεραν να χάσουν 10 ή περισσότερα κιλά και σε ένα εντυπωσιακό 86% των ασθενών που σημείωσαν απώλεια βάρους 15 ή και περισσότερων κιλών. Η πρόληψη είναι προτιμότερη της ίασης.
Για τους «προ-διαβητικούς», από τη μελέτη PREVIEW που χρηματοδοτείται από την Ε.Ε. γνωρίζουμε ότι η απώλεια βάρους μέσα σε 8 εβδομάδες με υποκατάστατα του συνόλου του διαιτολογίου (TDR) σημαίνει ότι μόνο το 6% εξ αυτών θα εμφανίσει διαβήτη τύπου 2.
Υπολογισμός βασικού μεταβολικού ρυθμού: Εξίσωση Mifflin-St. Jeor
Η εξίσωση Mifflin-St. Jeor προέκυψε σε μια προσπάθεια αναθεώρησης της εξίσωσης Harris-Benedict και προσαρμογής της στις αλλαγές σύστασης του ανθρωπίνου σώματος με το πέρασμα των χρόνων. Όπως και η εξίσωση Harris-Benedict, απαιτεί τη γνώση του βάρους, ύψους και της ηλικίας του υπό εξέταση ατόμου. Και σε αυτή την περίπτωση εκτιμάται ο Μεταβολικός Ρυθμός Ηρεμίας (RMR), που είναι ελαφρώς υψηλότερος του BMR, λόγω της μη τήρησης αυστηρών συνθηκών κατά τη δημιουργία της.
Εξίσωση
· Άντρες: RMR (kcal/ημέρα) = 5 + 10 x B + 6.25 x Y – 5 x H
· Γυναίκες: RMR (kcal/ημέρα) = 10 x B + 6.25 x Y – 5 x H – 161
όπου Β=Βάρος σε kg, Y=Ύψος σε cm, H=Ηλικία σε χρόνια
Αυτό που πρέπει να σημειωθεί είναι ότι στην εξίσωση αυτή χρησιμοποιείται το παρόν σωματικό βάρος είτε πρόκειται για άτομα φυσιολογικού βάρους είτε για παχύσαρκους.
Ιστορία
Η εξίσωση αυτή δημοσιεύτηκε το 1990 από τους ερευνητές Mifflin και St.Jeor από μετρήσεις σε δείγμα 498 ατόμων (άνδρες και γυναίκες) διαφόρων κατηγοριών σωματικού βάρους (φυσιολογικού βάρους, υπέρβαροι, παχύσαρκοι) ηλικίας 19-78 ετών. Η εξίσωση αυτή προέκυψε ως αναθεώρηση και διόρθωση της εξίσωσης Harris-Benedict.
Πως αξιολογείται
Έχει φανεί ότι εκτιμά το RMR με μικρό ποσοστό σφάλματος (έως ±10%), ακόμη και στα παχύσαρκα άτομα.
Χρησιμότητα
Η χρήση της εξίσωσης Mifflin-St.Jeor συστήνεται ως η πλέον ενδεδειγμένη σε επίπεδο συμβουλευτικής για ενήλικα άτομα διαφόρων κατηγοριών σωματικού βάρους (φυσιολογικού βάρους, υπέρβαρα, παχύσαρκα) και διαφόρων ηλικιών (από νεαρούς ενήλικες έως και ηλικιωμένους).
